Տրաբանություն

Գերանը 12 մասի կտրելու համար քանի° տեղից է պետք սղոցել:

11

Գնացքը կազմված է 10 վագոնից:Գայանեն նստած է վերջից հաշված երրորդ վագոնում: Սկզբից հաշված որերորդ վագոնում է գտնվում Գայանեն

7

Աշոտը սկսեց լուծել խնդիրները սկսած 7 համարից:Քանի°խնդիր լուծեց նա,եթե վերջին խնդիրը 27-ն էր:

20

1. Քանի՞ թիվ կա,որ մեծ է 46-ից և փոքր է 66-ից:

18

1. Բժիշկը հիվանդին նշանակում է  10 սրսկում՝ 2 օր ընդմիջումով:Ո°րքան ժամանակ  է պետք սրսկումը ավարտելու համար:

28

Առաջին վարպետը աշխատանքը կատարում է 15 օրում,իսկ երկրորդը 30 օրում:Քանի՞ օրում կվերջացնեն նույն աշխատանքը,եթե աշխատեն միասին։

15

Երկու գյուղացի բերքը կարող են հավաքել 16 օրում:Քանի՞ օրում կարող են հավաքել նրանցից յուրաքանչյուրը,եթե գյուղացիներից մեկը երկու անգամ դանդաղ է աշխատում մյուսից:

Անուշիկը ու Լիլիթը միասին պիցան կարող են պատրաստել 60րոպեում: 20 ր համատեղ աշխատանքից հետո Լիլիթը գնաց տուն և Անուշիկը ևս  30րոպե աշխատելուց հետո ավարտեց աշխատանքը: Քանի՞ ժամում կպատրաստեր Անուշիկը,եթե աշխատեր միայնակ:

Աշխարհագրություն

1․ Ինչով է բացատրվում Ռուսաստանի բազմազգ լինելը

Նախ կապ ունի Ռուսաստանի տարածքի չափսերը, պետք է նշել նաև որ Ռուսաստան ժամանակի ընթացքում բազմաթիվ երկրներից ժողովուրդներ են գաղթում և Ռուսաստանի բազմազգ լինելը դրանով է պայմանավորված։

2․ Ինչպես են ատաջացել Ռուսաստանի խոշոր ագլոմերացիաները

Դրանք առաջանում են միայն քաղաքի կամ քաղաքների շուրջը, որոնցից են Մոսկվայի, Նիժնի, Սանկտ-Պետերբուրգի և այլ ագլոմերացիները։

3․ Ինչով է բացատրվում Ռուսաստանի բնակչության անհամաչափ բաշխումը

Անհամաչափ բաշխումը այն է, որ բնակչության 80%-ը ապրում է Եվրոպայում իսկ մնացած մասը՝ 20%-ը ապրում է Ասիայում։

Գործնական քերականություն

1. Բառակապակցություններ կազմի՛ր` հարցական դերանունները փոխարինելով
բացառական հոլովով դրված գոյականներով և դերբայներով:
Խուսափել մահից:
Առաջանալ (գոյանալ) հողից:
Խոնավանալ անձրևից:
2. Բառակապակցություններ կազմի՛ր` հարցական դերանունները փոխարինելով
բացառական հոլովով դրված գոյականներով:
Վիրավորվել ումի՞ց, ինչի՞ց: մարդուց, վիրավորանքից:
Զգուշանալ ումի՞ց, ինչի՞ց: գայլից, սուրից:

3.Գործիական հոլովով դրված գոյականների հիմքերն առանձնացրո´ւ և գտի՛ր Ա և Բ խմբերի բառերի գործիական հոլովի կազմության տարբերությունը:
Ա. Տառով, բերդով, մարդով, որդով, շաբաթով, զորքով, տարով, լեռներով, հեռացումով, լիությունով, տնտեսությունով:
Բ. Ուսմամբ, զեկուցմամբ, մահվամբ, արիությամբ, տնտեսությամբ, գիտուությամբ, ընկերոջով, կնոջով, մարդկանցով, կանանցով:
Ա խմբում բառի հիմքը չի փոխվում, իսկ Բ խմբում բառի հիմքը փոխվում է:

Մթնաձոր

Կարդա՛ Ակսել Բակունցի ,,Մթնաձոր,, պատմվածքը:

Նկարագրի՛ր Մթնաձորի բնությունը, կենդանական աշխարհը:

այնտեղ անընդհատ որս է կատարվում Պանինի կողմից,

Բնութագրի՛ր Պանինին, ի՞նչ էին պատմում նրա մասին, ինչպիսի՞ն էր նա իրականում: 

Մարդիկ ասում էին, որ նա մարդասպան է, որ անտառում նա իր կնոջն էր սպանել:

Ավու հետ պատահածի համար ո՞ւմ կամ ի՞նչն ես մեղավոր համարում:

Ավու հետ պատահածի միայն նա էր մեղավոր, նա արջ սպանելու տեղը կարող էր ուղղակի իր պարտքը տալ:

Հայոց պատմություն

Հայոց պատմություն կամ հայ ժողովրդի պատմություն, հայ էթնոսի հինգհազարամյա պատմություն, որը ժամանակագրական առումով բաժանվում է մի քանի դարաշրջանների։ Այդ բաժանումն անվանում են պարբերացում։ Ներկայումս պարբերացումը կատարվում է հետևյալ սկզբունքով.

• Հնագույն շրջան – անհիշելի ժամանակներից մինչև Վանի թագավորության անկումը
• Հին շրջան – Երվանդունիների թագավորության կազմավորումից մինչև քրիստոնեության հռչակումը պետական կրոն
• Միջնադար – քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելուց մինչև հայ ազգային-ազատագրական շարժման վերելքը (վաղ, զարգացած և ուշ միջնադար)
• Նոր շրջան – սկսվում է հայ ազատագրական շարժումներով և հասնում մինչև Հայաստանի առաջին Հանրապետության հռչակումը։
• Նորագույն շրջան – ընդգրկում է Հայաստանի առաջին, երկրորդ և երրորդ Հանրապետությունների, ինչպես նաև Արցախի պատմությունը

Լաբորատոր փորձեր

Փորձ 1
Տեղակալման ռեակցիա
Տեղակալման է կոչվում պարզ և բարդ նյութերի միջև ընդացող ռեակցիան, որի ընդացքում պարզ նյութի ատոմները տեղակալում են բարդ նյութի ատոմներից մեկի և ռեակցիա հետևանքով առաջանում են նոր պարզ նյութ, և նոր բարդ նյութ:
Zn + 2Ha(աղաթթու) —> Zna2 + H2

Փորձ 2
Միացման ռեակցիա
Միացման է կոչվում երկու կամ ավելի նյութերը միանում են իրար և ռեակցիա հետևանքով առաջանում է մեկ բարդ նյուր:
H2 + O2 —> 2H2O + Q

Փորցի համար վերցրել ենք, 2,6գ ցինկ(Zn): Հաշվել, թե քանի գրամ ջուր(H2O ) է առաջանում
Փորձի նկարագրում
Վերցրեցի 2,6գ ցինկ, ցինկի հատիկներ լցրեցինք փորձանոցի մեջ, ավելացրեցի աղաթթու, վրան մի կտոր մագնեզիում գցեցի, մագնեզիումից հետո բուռն սկսեց անջատվել ջրածնի գազը: Ապա վառեցինք լուցկով և շառաչյունով այրվեց:

Դասարանում

1. Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր տրված գոյականներով և դերբայներով:

Պաշտպան, ուժ, միջամտություն, կարգավորել, դիմել, միջամտել, խանգարել:

Անհրաժեշտություն կա (կամ չկա) ինչի՞:
Կարիք կա (կամ չկա) ինչի՞:
Հարկ կա (կամ չկա) ինչի՞:

Պաշտպանելու կարիք չկա, ուժի անհրաժեշտություն կա, միջամտության անհրաժեշտություն չկա, կարգավորելու կարիք չկա, դիմելու անհրաժեշտություն չկա, միջամտելու անհրաժեշտելու կա, խանգարելու կարիք չկա:

2.Տրված բառերի բացառական հոլովը կազմի՛ր, դրանց վերջավորություններն ընդգծի՛ր և
բացատրի՛ր Ա և Բ խմբերի բառերի բացառական հոլովաձևերի տարբերությունը:

Ա. Ամպից, սառույցից, տանտիկինից, ձմռանից, ամսից, րոպեից:
Բ. Բալենուց, մարդուց, ամուսնուց, ընկերուհուց, գինուց:

3.Տրված բառերի բացառական հոլովը կազմի՛ր, դրանց հիմքերր (վերջավորությունից առաջ ընկած մասերը) ընդգծի՛ր և բացատրի՛ր Ա և Բ խմբերի բառերի բացառական հոլովաձևերի տարբերությունը:

Ա. Բառարան, մակերևույթ, ձի, այգի, անկողին, տուն,բնություն:
Բ. Ընկեր, քույր, գարուն, օրվանից, հորից, մորից, աղջկանից, մարդկանցից, կանանցից:

4. Տրված գործիական հոլովաձևերի վերջավորություններն առանձնացրո՛ւ և գտի՛ր Ա ևԲ խմբերի բառերի գործիական հոլովի կազմության տարբերությունը:

Ա. Շղարշ-ով, լույս-ով, այգի-ով, տար-ով, հորաքրոջ-ով, ընկերոջ-ով:
Բ. Արյա-մբ, հեռացմա-մբ, խնդությա-մբ, նկարչությա-մբ, հիացմա-մբ:

Կարդա՛ . Գոյականի հոլովները

Հանրահաշիվ

1. 5x + 10
2. 18y – 24
3. 14m + 21n
4. 2ac + 5cb
5. -12ab + 8a²
6. -10x² + 6xy
7. -6a + 8b – 10c
8. x³+² + x³+¹ – 2x³
9.  -15y³+³+² -20y³+³+¹ + 5y³+³
10. 8a³+² -20a³+¹ -12a³
11. -8z³+³ + 4z³+² -20z³+¹
12. -24x³+³ y² + 30x³ y³+³

Դասարանում 
1. Նախադասության մեջ ընդգծված բառերը դարձրո´ւ եզակի և բացատրի´ր, թե ի՞նչ է փոխվում:

Մայրը քնքշորեն շոյեց երեխայի գանգուրը:
Հուզմունքից ծունկն ծալվում էր:
Տղան սահում էր դահուկով:
Շատ քայլելուց ոտքս  հոգնել է:
Արամը բարկությունից մատն էր կոտրատում:

2. Տրվածհավաքական գոյականներից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմի՛ր դրանք դնելով եզակի և հոգնակի թվերով:

Ամբոխ, ոհմակ, անտառ, դասարան:շ

Հավաքական գոյական. կարդա՛ 

3. Բացատրի´ր, թե ինչի՛ հիման վրա են խմբավորված գոյականները:

Ա. Երեխա, կատակ, ընկեր, դա        շտ, այգի, ուղղություն:
Բ. Երեխայի(ն), կատակից, ընկերոջ(ը), դաշտով, այգում, ուղղությամբ:

4. Տրվածբառերի տրական հոլովը կազմի՛ր, ընդգծի՛ր վերջավորությունները և բացատրի´ր Ա  և Բ խմբերի բառերի տրական հոլովաձևերի տարբերությունը:

Ա Պատուհան, մարդ, գարուն, գիշեր, կին:
Բ. Տուն, շուն, գեղեցկություն, հայր, մայր, եղբայր:

Ֆիզիկական մեծություններ

1. զանգված՝ m (կգ, գ, մգ…)

2. ծավալ՝ v (մ³, լ, սմ³, մլ)

3. կառուցվածքային մասնիկների թիվ՝ N (ատոմ, մոլեկուլ, իոն, պռոտոններ, նետռոն, էլեկտրոն)

4. Նյութի քանակ՝ մոլ՝ n(մոլ, կմոլ, մմոլ)
Ցանկացած նյութի մեկ մոլում պարունակվում է NԱ հատ կառուցվածքային մասնիկ:
NԱ = 6,02 · 10²³ կառուցմ. մաս./մոլ — ավոգադրոյի հաստատում

5. Նյութի մոլայի զանգված՝ M (գ/մոլ, կգ/կմոլ, մգ/մմոլ)
Մոլի զանգվածը թվապես հավասար է նյութի Mr-ին:
|M| = Mr

1մոլ —> NԱ
nմոլ —> N

N = n · NԱ
n = N/NԱ

1մոլ զանգվածը —> M
nմոլ զանգմածը —> m

m = n · M
M = m/n
N = m/M

Առաջադրանքներ՝

1. Որքա՞ն   է  նյութի  մոլային  զանգվածը, եթե  նրա  16 գրամը 0,5 մոլ  է:
   M = ? գ/մոլ
   տրվ՝ m(նյութ) = 16գ
   n(նյութ) = 0,5մոլ
   M = m/n = 16գ/0,5մոլ = 32 գ/մոլ
2. Որոշեք  2 մոլ  ազոտի  մոլեկուլների  թիվը:
   N(N2) = ?
   տրվ՝ n(N2) = 2մոլ
   N = n · NԱ = 2մոլ · 6,02 · 10²³ մոլեկուլ/մոլ  = 12,04 · 10²³ մոլեկուլ